Fotoğraf 51 - Craft Tiyatro

Yazan: Anna Zeigler
Çeviren: Hira Tekindor
Yöneten: Çağ Çalışkur
Yardımcı Yönetmen: Ali Tunç
Dekor ve Işık Tasarımı: Kerem Çetinel
Kostüm Tasarımı: Nihal Kaplangı
Mekan Yönetimi: Şevval Çakır
Fotoğraf: Ayşegül Karacan
Oyuncular:
Rosalind Franklin - Funda Eryiğit, Maurice Wilkins - Cem Avrayim, Ray Gosling - Orçun Soytürk, James Watsons - Selahattin Paşalı, Francis Crick - Bahadır Efe, Donald Caspar - Korhan Soydan, Kemal Kayaoğlu


Bu akşam yudum yudum tiyatronun tadına vardığım bir oyun seyrettim. Craft tiyatrodan Fotoğraf 51. Su gibi akıp giden bir reji, oya gibi işlenmiş karakterler, mükemmel performanslar, çok başarılı dekor ve ışık tasarımı ve döneme, karakterlerin ruhuna cuk oturan kostümler.  Konusunu gerçek hayattan alan şiir gibi bir oyun Fotoğraf 51.

Oyun bilim kadını Dr. Rosalind Franklin'i merkeze koyarak DNA, X ışınları, fosfatlar, modeller, sonsuz deneyler arasında, farklı laboratuvarlarda  DNA'nın sırrını çözmeye çalışan bir grup bilim insanının hikayesini anlatıyor. Ama öyle kuru kuru anlatmıyor. Onları sadece bilim insanı olarak değil, bir insan olarak da zaaflarıyla, hırslarıyla, bilimsel mücadele ve hayat mücadelesi içinde anlatıyor.




Hikaye 1951 yılında Fransa'da bilim üreten Dr. Franklin'in İngiltere'den bir davet almasıyla başlıyor. Dr. Franklin kendi geliştirdiği teknikle maddelerin hücresel düzeyde fotoğraflarını çekmektedir ve İngiltere'de Dr. Wilkins, Dr. Franklin'in geliştirdiği bu teknikten kendi laboratuvarındaki DNA ve  gen çalışmalarında faydalanmak istemektedir.    Dr. Franklin 1951 yılının dünyasında, erkek meslektaşları arasında bir kadın olarak, hatta Yahudi dinine mensup bir kadın olarak rüşdünü tekrar ve tekrar ve tekrar ispat etmek zorundadır. Nitekim İngiltere'de de aynısı olacaktır. Erkek egemen dünyanın kadına biçtiği ya da lütfedip bahşettiği rolü kabul etmediği için meslektaşlarıyla verdiği mücadeleye ek olarak kendi kadınlığıyla, kendi faniliğiyle de mücadele etmesi gerekecektir.



Aynı dönemde, dünyada üç farklı laboratuvarda daha DNA sarmalı ve çalışma şekliyle ilgili çalışmalar  son hızla devam etmektedir. O esnada Dr. Franklin fotoğraf 51 adını verdiği DNA'nın gizeminin çözülmesine öncülük edecek olan fotoğrafı çeker. Dr. Franklin kişiliği gereği kendisini bir yarış içinde hissetmese de rekabet, hırs, kirli ayak oyunları o alemde de mevcuttur. Dr. Franklin hiç farkında olmasa bile bu oyunlardan kendisi de, bilim tarihi de etkilenecektir.

Rosalind Franklin'in henüz 37 yaşındayken son bulan yaşam öyküsü gerçekten inanılmaz. Hem kadın olarak hem de bilim insanı olarak verdiği mücadele insanı seyrederken bile yoruyor. Sonra sorgulamaya başlıyorsunuz, bu bilimsel ve kişisel mücadele ne uğruna, neye rağmen, neleri feda ederek, neleri ıskalayarak yaşandı? Değdi mi sahi? Dr. Rosalind'in insanın içini burkan öyküsü Anna Ziegler'in yazdığı oyunda o kadar güzel anlatılmıştı ki. Dr. Rosalind'i bilim insanı olarak, kadın olarak, insan olarak o kadar güzel, o kadar derinlemesine tanıtıyor ki bize, sanki bizim için onun ruhunun fotoğrafını çekiyor. Ve diğer karakterler de seyircinin aklında haklarında hiç bir soru işareti bırakmayacak şekilde, yeterince ve kararınca bir derinlikle tanıtılıyor. Oyundaki tüm karakterler çok gerçek.



Fotoğraf 51'in oyuncu kadrosu o kadar başarılı ki, karakterler size fark ettirmeden kalbinize sızmayı başarıyor, sizi duygusal olarak ele geçiriyorlar. Siz de onlarla birlikte çalışıyorsunuz, yoruluyorsunuz, üzülüyorsunuz, çok inanıyorsunuz onlara.

Funda Eryiğit'in canlandırdığı Rosalind Franklin gerçekten görülmeye değer. Oynadığı kadın beni gerçekten çok etkiledi. Çok başarılı bir performans ve çok iyi bir çözümlemeydi. Dr. Wilkins rolünde Cem Avnayim, doktora öğrencisi ve olayları bize anlatan Ray Gosling rolünde Orçun Soytürk, Dr. Watson rolünde Selahattin Paşalı çok gerçektiler. Fotoğraf 51 bu sezonun en iyilerinden. Mutlaka seyredin.

Not: Gerçek Rosalind Franklin neye benziyordu diye merak edenler için;




Sizlere Not: Sahnelerde neler olduğunu facebook'da entelektüelbaykuşlar isimli sayfadan takip edebilirsiniz.

Meraklısına Video: kendi çektiğim selam videosu

Meraklısına Video: Seattle Reportery Teather tarafından sahneye konan oyundan bir kuple
(kesinlikle Craft Tiyatronun sahne düzeni, ışık, dekoru çok daha etkileyici)

Kendime Not: Oyunu yalnız başına seyrettim.