Gösteri Peygamberi – Chuck Palahniuk

Yazan: nazimo Kategori: Kurgu

Gösteri Peygamberi, çok çarpıcı bir yeraltı edebiyatı örneği. Aynı zamanda benim de okuduğum ilk Palahniuk kitabı. Palahniuk en az kelimeyle, en vurucu etkiyi yaratacak şekilde basit cümleler kuruyor. Bu da hem kitabın okunmasını kolaylaştırıyor, hem de her satırdan sonra okuyucuyu beklenmedik bir şekilde sarsıyor.

Kitapta Creedish mezhebi ve onların yaşam ve inanç biçimleriyle tanışıyoruz. Creedishler, kendilerine ait kilise yerleşkesinde, aileler halinde, elektriğin ve makinelerin olmadığı ilkel yaşam koşullarında, mümkün olan en fazla sayıda çocuk yapmaya kodlanmış olarak yaşıyorlar.

Ailelerin ilk doğan erkek ve kız çocukları birbirleriyle evlendiriliyor, diğer çocuklar da,  para kazanmaları ve kiliseye bağışlamaları için, 17 yaşında, beden gücü gerektiren hizmetçilik gibi işlerde çalışmak üzere dış dünyaya gönderiliyorlar. 

Creedishler ayrıca zamanı belli olmayan ama bir şekilde doğru işareti alarak zamanın geldiğini anlayacakları “teslimiyet gününe” inanıyorlar. Sonunda o gün geliyor ve “Teslimiyet Gününde” kilise yerleşkesindeki tüm Creedisler intihar ederek Tanrılarına “teslim oluyorlar”. Bu bilginin ulaştığı dış dünyadaki Creedish müritleri de, birbiri ardına, “Tanrılarına teslim olmak için” intihar ediyorlar. Bunun üzerine devlet, intiharları durdurmak için geride kalan Creedihleri koruma altına alarak, onlara psikolojik destek vermeye başlıyor. 

Kahramanımız Tender Branson, teslimiyet gününden sonra devlet tarafından koruma altına alınarak, 10 yıl süreyle psikolojik destek verilen, hayatını hizmetçilik yaparak kazanan, kilise tarafından dışarıya gönderilmiş yüzlerce Creedish müridinden biri. Ama onu en özel yapan şey, geriye kalan son canlı Creedish müridi olması.

Tabii ki, bir şeyin nadir olması, onu kıymetli hale getiriyor ve Tender Branson Amerika toprakları üzerinde pazarlanabilir bir inanç simgesi haline geliyor.  Kitap boyunca, canlı bir Creedish müridinin, ehil ellerde (profesyonel bir takım elinde; reklamcı, diyetiysen, estetiysen, spor eğitmenleri, aşçılar, metin yazarları, kuaförler, giysi tasarımcıları, ses ve görüntü teknisyenleri, ürün tasarımcıları, marka koçları, halkla ilişkiler uzmanları, medyayla ilişkiler uzmanları vs.)  nasıl bir para kazanma makinesine ve manipülasyon aracına dönüştüğüne tanıklık ediyoruz.  Hani neredeyse, “Peygamber Oluşturmada Kullanılacak Pazarlama Yöntemleri ve Kitlesel Etki Yaratma Çözümlemeleri ” gibi bir tez konusunun yazım ve uygulanma sürecine dahil oluyoruz. Tabi bu kadar kutsal, özel ve dokunulmaz  olan bir konunun “meta” olarak ele alınması ve bu metaya bildiğiniz tüm ticaret kuralların ve psikolojik yönlendirmenin de rahatlıkla uygulanabildiğinin  gösterilmesi, insanların bu metayı canı gönülden satın alması, hatta satın almak için çıldırması, ister istemez okuyucuda sarsıntı yaratıyor, kendi kendisini tercihleri ve inançları konusunda sorgulamaya zorluyor. Ben de acaba koştura koştura neleri satın aldım, bana ait olduğunu düşündüğüm, yıllardır süzüp biriktirdiğim inançlarım ve doğrularım sadece iyi pazarlanmış birer ürün mü diye sormadan edemedim. Düşünce ve akıl dünyamızdaki tavşan deliklerinin sonuna kadar gitmeye, kendi yeraltımıza açılan kara delikler başımız dönmeden bakmaya ne kadar cesaretiz var?  Siz de, kişisel sarsıntılarınız sonucunda açılacak bu deliklerden kendi yeraltınıza inmeye hazırsanız bu kitabı okuyun derim.