Aynalar - Eduardo Galeano

(Elfy - Edebiyat)

Yedi kapılı Teb şehrini kuran kim?

Kitaplar yalnız kralların adını yazar.

Yoksa kayaları taşıyan krallar mı?

Bir de Babil varmış boyuna yıkılan,

kim yapmış Babil’i her seferinde?

Yapı işçileri hangi evinde oturmuşlar

altınlar içinde yüzen Lima’nın?

Ne oldular dersin duvarcılar

Çin Seddi bitince?

Yüce Roma’da zafer anıtı ne kadar çok!

Kimlerdir acaba bu anıtları dikenler?

Sezar kimleri yendi de kazandı bu zaferleri?

Yok muydu saraylardan başka oturacak yer

dillere destan olmuş koca Bizans’ta?

Atlantis’te, o masallar ülkesinde bile,

boğulurken insanlar

uluyan denizde bir gece yarısı,

bağırıp imdat istedilerdi kölelerinden.

Hindistan’ı nasıl aldıydı tüysüz İskender?

Tek başına mı aldıydı orayı?

Nasıl yendiydi Galyalılar’ı Sezar?

E bir aşçı olsun yok muydu yanında?

İspanyalı Filip ağladı derler

batınca tekmil filosu.

Ondan başkası ağlamadı mı?

Yediyıl Savaşı’nı 2. Frederik kazanmış?

Yok muydu ondan başka kazanan?

Kitapların her sayfasında bir zafer yazılı.

Ama pişiren kim zafer aşını?

Her adımda fırt demiş fırlamış bir büyük adam.

ama ödeyen kimler harcanan paraları?

İşte bir sürü olay sana

Ve bir sürü soru.

Bertolt Brecht

Eduardo Galeano “Neredeyse Evrensel Bir Tarih” diye tanımladığı Aynalar kitabında,  tam da Brecht’in sorduğu insanları ve öykülerini anlatıyor .

Evet, Aynalar bir tarih kitabı ama, bildiğimiz ve hep yenenlerin yazmış olduğu tarihten başka bir tarih anlatıyor. Direnenlerin tarihini, yenilenlerin tarihini, yalanlara inananların tarihini, kadınların, Afrikalıların, Latinlerin tarihini. Yenen ve şu anda dünyanın tepesinde oturanların değil, onların yaptıklarına maruz kalanların, onlar için ölen ve onlar için öldürenlerin gözüyle; dünyanın kanlı tarihini anlatıyor bize kısa kısa anekdotlarla. Ta Adem ile Havva’dan başlatıyor anlatmaya ve günümüzde söylenen savaş yalanlarına kadar getiriyor olayları.

Hep diğerini öldüren beyazlar, kadınları öldüren erkekler, Yahudileri öldüren Almanlar, Filistinlileri öldüren Yahudiler, birbirlerini öldüren Afrikalılar, Asyalılar, insanları öldüren tanrılar, tanrıları öldüren insanlar…

Kıtaların, ülkelerin, devrimlerin, ayaklanmaların, darbelerin, kayıpların, cinayetlerin, kralların, kölelerin, yazarların, ressamların, hatta resmi tarihin tarihi.

Bence mutlaka ama mutlaka okunması gereken bir kitap Aynalar. Bilmenin lanetlenmek olduğunu, bilmenin insanı mutsuz ettiğini biliyorum. Ama yine de birileri bize gerçeği anlatmalı. Eduardo Galeano bunu deniyor Aynalarda.

Meraklısına Notlar:  “Dünyanın Vicdanı” olarak anılan Eduardo Galeano “Bunları mutlaka birisinin söylemesi gerek!” dediğimiz şeyleri yüksek sesle hatta haykırarak söylüyor. Kitaplarında da yazılarında da. Aşağıdaki linkte onun yazdıklarından bazılarını bulabilirsiniz. 

http://www.bianet.org/yazar/eduardo-galeano

Meraklısına Notlar: Edebiyat ve tiyatro ağırlıklı paylaşımlarımızı facebook'da entelektüelbaykuşlar sayfamızı beğenerek takip edebilir, blog güncellemelerimizden anında haberdar olabilirsiniz.