Kabileler - B Planı

(Nazimo - Tiyatro)

Yazarı: Nina Raine
Çeviri: Haydar Köyel
Yönetmen: Sami Berat Marçalı
Dekor-ışık tasarım: Sami Berat Marçalı
Kostüm Tasarımı: Dilek Tora
Efekt Tasarımı: Onat Esenman
Fotoğraf: Mehmet Nevzat Erdoğan
Teaser: Mehmet Selçuk Bilge

Oynayanlar:
Tuğçe Altuğ - Sylvia
Ayşe Lebriz Berkem - Beth
Barış Gönenen - Billy
İbrahim Halaçoğlu - Daniel
Haydar Köyel - Christopher
Gülce Oral - Ruth

ilk gösterim: 20.01.2016
Süre: 120 dakika

​

Kabileler oyunu beni gerçekten şaşırtan ve etkileyen bir oyun oldu. Bir kere gerçeğe inanılmaz derecede yakın oyunculuklar seyrettik. Bu insanda bir çeşit röntgencilik duygusu yaratıyor. Oyun başlıyor ve biz bir ailenin yemek odasına konuk oluyoruz. Yemek odasının bir duvarı boydan boya kitaplıkla kaplı ve içinde yüzlerce kitap dizili. Ortalamanın üzerinde eğitim seviyesine sahip bir ailenin evinde olduğumuzu hissediyoruz.

 

Anne, baba ve çocuklar masada ağır çekim yemek yiyorlar. Sonra yaşam normal hızına kavuşuyor ve devreye sesler giriyor. Herkesin aynı anda konuştuğu, kimsenin kimseyi dinlemediği, diyalogların eleştiri ve aşağılama seviyesinde  seyrettiği, çok gürültülü, bol mimikli bir yemeğe tanık oluyoruz. Bu esnada aile fertlerini de tanıyoruz. Her şeye tepeden bakan entelektüel bir baba,  polisiye bir roman yazmaya çalışan anne, ayrılmış olduğu evine geri dönmek zorunda kalan, sevgiliden ayrılmış, işsiz, tez yazan yirmili yaşlarında bir erkek çocuk,  kendi opera sesini arayan, kendisini gerçekten sevecek bir sevgili hasretiyle yanıp tutuşan, yine yirmili yaşlarda işsiz bir kız evlat. Ve de en küçük kardeş Billy ki, ondan daha sonra detaylıca bahsedeceğim. Konuşuyorlar, çemkiriyorlar, bağırıyorlar ama sanki seslerini birbirlerine duyuramıyorlar. O kadar kelime üretimine rağmen iletişim kurabildiklerini söyleyemiyoruz. Bu insanlar bir ailenin parçası. Tabi ki birbirlerini seviyorlar. Ama aile olmasalar bir arada yaşarlar mı, hatta bir arada vakit geçirirler mi orası bence belirsiz.

 

 

Billy diğer kardeşlerden farklı. Onun doğuştan sağır olduğunu, işitime cihazı ve dudak okuma yöntemiyle insanlarla iletişime girdiğini öğreniyoruz. Duymadan konuşmayı öğrendiği için de konuşması bir değişik, zor anlaşılan bir dili var. Durumundan dolayı da herkes tarafından en çok sevilen aile üyesi de o. Billy’ye bugüne dek sakat değilmiş gibi davranılmış. O kadar ki Billy işaret dilini bile bilmiyor. Dolayısıyla diğer sağırlarla hiç bir arada olmamış. Yani evde iletişimsizliğin her çeşidi mevcut. Sonra Billy aşık oluyor ve hayatlarına Billy’nin kız arkadaşı Sylvia giriyor. Sylvia’nın aileye girişi sanki bir uzaylının aileye gelmesi gibi bir etki yaratıyor. Çünkü Sylvia’nın anne babası doğuştan sağır. Sylvia duyan bir çocuk olarak doğmuş ama yakın zamanda genetik bir rahatsızlıktan dolayı duyma yeteneğini yavaş yavaş kaybetmeye başlamış. Artık sadece gürültüleri duyabiliyor. Billy Sylvia vasıtasıyla sağırların dünyasına – başka gezene- adım atmış oluyor. Aralarında enteresan bir denge var. Sanki birbirlerinin negatif ve pozitifi gibiler. Sylvia duyan bir çocuk olduğu halde sağırların dünyasında, sağır gibi yaşarken, Billy sağır olduğu halde duyanların dünyasında normal bir insan gibi yaşamak zorunda kalmış.

Onların ilişkileri önce Billy'i ailesiyle olan ilişkisini sorgulamaya itiyor daha sonra ailede herkesin kendisini ve birbirini sorgulamasına neden oluyor. Biz de onlarla beraber, aile sevgisi, zorunlu iletişimsizlik - sağırlık - iletişimsizlik üzerine enteresan bir oyun izliyoruz. Oyun aslında çok katmanlı. Her an bu ailenin yeni bir yönüyle, olayların başka bir boyutuyla karşılaşıyoruz. Yaşadıkları duygusal kırılmalar onların da üzerine üzerine gidiyor, bizim de üzerimize üzerimize geliyor. Sanki elinize sığdırmakta zorluk çektiğiniz bir yün yumağı birden elinizden kurtuluyor ve hızla çözülerek yuvarlanıyor. Bu aile kendi duygusal travmalarının altında ezilirken bizi de yalarında sürüklüyorlar.

 

Biraz da oyunculardan bahsetmek istiyorum. gerçekten çok etkileyici performanslar izledik. Ama oyundaki bazı roller diğerlerinden çok daha zordu. Billy rolündeki Barış Gönenen hiç duymadan konuşan bir insanı, sesi, telaffuzu, yüz mimikleri, kaşı, gözü, bedeniyle o kadar güzel oynadı ki,  etkilenmemek, hayran olmamak mümkün değil.  Yine Sylvia'yı oynayan Tuğçe Altuğ, sağırlaşmakta olan bir insanı çok iyi canlandırdı. Fakat duyma yeteneğini sonradan kaybeden biri böyle mi konuşur gerçekten bilemiyorum. Bir de evin büyük oğlu Daniel rolündeki İbrahim Halaçoğlu'da arızalı yetişkini gerçekten çok iyi oynadı. Dekor bence çok başarılıydı. Oyunun her anında  tamamlayıcı unsur oldu.

 

 

Oyunun hem yönetmenliğini, hem de dekor ve ışık tasarımını yapan Sami Berat Marçalı çok zor bir metinden neredeyse kusursuz denecek bir oyun çıkarmış.  Bu oyunu seyrederken gerçekten çok keyif aldım. Salondan ağzımda nefis bir tiyatro tadıyla ayrıldım. Tavsiye ederim efendim.

 

Sizlere Not: Sahnelerde neler oluyor öğrenmek isterseniz facebook'da entelektüelbaykuşlar sayfamızdan güncel paylaşımlarımızı takip edebilirsiniz.

Meraklısına Not 1: Nina Raine 2010 yılında verdiği bir röportajda bebek bekleyen sağır bir çiftin doğacak çocuklarının da sağır olmalarını istemesi üzerine bir belgeseli izledikten sonra oyunu yazdığını söylüyor. Herkes kendisine benzeyen bireyler yetiştirmek istiyor.

 

Meraklısına Not 2: Kabileler oyunu 2016 yılında İkinci Kat tiyatro oyunu olarak prömiyer yapmıştı ama 2017 yılında yoluna B planı olarak devam ediyor. B Planı'nın doğuş öyküsü hakkında Sami Berta Marçalı ile yapılan röportaja buradan ulaşabilirsiniz.

 

Meraklısına Video 1: Oyundan minik bir parça

 

 

Meraklısına Video 2: Dünya sahnelerinden bir parça

 

 

Meraklısına Video 3: Dünya sahnelerinden başka bir örnek

 

Kendime Not: Oyunu yalnız başıma seyrettim. Arka sıramda Bülent Emin Yarar oturuyordu ve arada onunla kısa da olsa sohbet etme imkanını yakaladım.

 

 

Kendime Resim: