Kadrolu Okuyucu,Kombineli İzleyici: The Rake's Progress - İgor Stravinsky (İstanbul Devlet Opera ve Balesi)

the rake's progress istanbul devlet opera ve balesi ile ilgili görsel sonucu

(Nazimo - Opera)

Besteci: İgor Stravinsky

Opera Metni: W.H. Auden - Chester Kallman

Orkestra Yönetmeni: Kriss Russman

Sahne Yönetmeni: Aytaç Manizade

Dekor Tasarımı: Efter Tunç

Kostüm Tasarımı: Ayşegül Alev

Koro Yönetmeni: Paolo Villa

Işık Tasarımı: Yakup Çartık

Koro Devinim: Canberk Yıldız

Trulove: Ali Haydar Taş / Kenan Dağaşan

Anne Trulove: Gülbin Günay

Tom Rakewell: Onur Turan

Nick Shadow: Umut Tingür / N. Işık Belen

Mother Goose: Arzu Semerci

Baba the Turk: Jaklin Çarkçı / Özge Kalelioğlu

Sellem: Çağrı Köktekin

Keeper of the Madhouse: Sercan Gazeroğlu

Igor Stravinsky'nin (1882 - 1971) bestelediği The Rake's Progress operasının dünya prömiyeri 11 Eylül 1951 tarihinde Venedik'te yapılmış ve orkestrayı Stravinsky'nin kendisi yönetmiş. Türkiye prömiyeri İstanbul Devlet Opera ve Balesi sanatçılarınca 21.01.2017 tarihinde Süreyya Operası'nda gerçekleşti. Ne mutlu bana ki ben de 24 Ocak tarihinde bu muhteşem operayı seyretme fırsatını yakaladım.

The Rake's Progress operasının librettosu İngilizce olarak yazılmış. Opera konusunu İngiliz ressam ve tahta kalıp oyma ustası William Hogarth'ın 1733 - 1735 yılları arasında yaptığı 8 resimden oluşan A Rake's Progress isimli serisinden esinlenmiş ya da alıntılamış da diyebiliriz. Çağdaş karikatürün de öncüsü sayılan William Hogarth bu seride cimri babasının ölümüyle mirasa konan ve bu parayla önce sefahat yaşayan daha sonra sefalete düşen Tom Rakewell'in hayatını resmetmiştir.

Operanın konusu özetleyecek olursak; Tom Rakewell zengin ve güzel Anne Truelove ile nişanlıdır. Nişanlısı kendisine çok aşıktır. Ama Tom'un parası ve işi yoktur. Nişanlısının babası düzenli bir işte çalışmasını istemektedir. Tam bu sırada esrarengiz bir adam gelir (Shadow) ve ona amcasından büyük bir miras kaldığını bildirir ve kendisinin de hizmetinde olduğunu söyler. Beraber Londra'ya giderler. Shadow'un etksine giren Tom orada düşük bir hayat yaşamaya başlar, nişanlısı Anne'i unutur, parasını bitirir ve durumunu düzeltmek için Baba the Turk isimli zengin bir kadınla evlenir ama mutlu olamaz.

Tom'un Londra'ya gelmesinin üzerinden tam 1 yıl 1 gün geçmiştir ve Shadow gerçek yüzünü Tom'a gösterir. Tom yüzleşmek zorunda kaldığı gerçekler yüzünden aklını yitirir ve tımarhaneye yatırılır. Anne nişanlısının peşinden Londra'ya gelir, onu bulur ama Tom onu tanımaz. Kendisini Adonis Anne'i ise Venüs sanmaktadır ve artık her şey için çok geçtir.

The Rake's Progress benim seyrettiğim ilk İngilizce operaydı. Dolayısıyla ilk anda çok yadırgadım ama daha sonra alıştım, hatta zaman zaman opera değil de müzikal seyrediyormuşum hissine kapıldım. O nedenle çok farklı bir deneyim oldu benim için. Nefis sesler, muhteşem müzik. Dekor, ışık, kostümler ve efektler. Her sahnede ayrı bir sürpriz. Görsel bir şölen yaşadık.

Süreyya sahnenin küçüklüğü yaratıcı çözümlerle avantaja çevrilmiş. Dijital görüntülerle ve efektlerle çok farklı iç ve dış mekanlar yaratılmış. Aslında bu operanın iki farklı zamanı var. Bir tanesi konusunun esinlenildiği resim serisinin yapıldığı 1735 yılı, diğeri de bestenin yapıldığı 1950'li yıllar. Aytaç Menizade'nin tercihi 1950'li yılların Londra'sı olmuş. Kostümler ve dekor bu döneme uygun olarak hazırlanmış. Kalabalık koro sahneleri için hazırlanan kostümler o kadar özenli ki, gördüğünüz detaylar karşısında bunu bile düşünmüşler diye şaşırıyorsunuz. Operayı o kadar beğendim ki, çıkar çıkmaz 1 Şubat temsili için tekrar bilet aldım ve hiç sıkılmadan bir kez daha büyük bir zevkle seyrettim. Umarım seneye tekrar sahnelenir ve ben yine seyredebilirim.

Tom Rakewll'i seslendiren Onur Turan'ı (tenor) daha önce izlememiştim. Her iki temsilde de onun olduğu kasta denk geldim ve hem sesini, hem oyunculuğunu çok beğendim. Anne Truelove'ı seslendiren Gülbin Günat (soprano) yine harikaydı. Ve Shadow, harika Shadow. Umut Tingür (Bas) çok iyiydi. Özellikle Tom Rakewell ve Shadow'un yaklaşık 15 dakika süren mezarlık sahnesi gerçekten çok etkileyiciydi. Dinlemelere doyamadım. Baba the Turk karakterini seslendiren Jacklin Çarkçı (mezzo soprano) sahneye girdi, hepimizi çarptı geçti. Hem kuvvetli sesi, hem de abartılı karakteriyle. Oyunun orijinalinde Baba the Turk karekteri sakallı bir kadın olmasına karşın İDSO yorumunda sakallar (!) kullanılmamıştı.

Küçük ama etkileyici rollerden biri de Arzu Semerci'nin (alto) seslendirdiği genelev patroniçesi Mother Goose'du.. Ben operada şişman kadını seviyorum. İlginç kostümü, saçı ve makyajıyla akılda kalan bir karakter olmuştu. Ve sevgili Çağrı Köktekin'in seslendirdiği müzayede yöneticisi Sellem. Yine

harikaydı. Çağrı Köktekin'in teatral yeteneği oynadığı her rolü farklı kılıyor. Bu operada da muhteşem mor kostümüyle operanın komedi unsuru oldu.

Maalesef bu sezon The Rake's Progress temsilleri bitti. Gitmek isteyenler önümüzdeki sezonu beklemek zorunda.

Meraklısına Video: Kendi çektiğim selam videosu

Meraklısına Notlar 1:

William Hogarth'ın operanın konusuna ilham veren gravürlari;

The first painting in A Rake's Progress where Tom is pictured in his father's house which is beginning to yield up its hoarded wealth and is attempting to pay-off a servant girl